Łokieć tenisisty – ćwiczenia

Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej, powszechnie określane mianem łokcia tenisisty, to jedno z najczęściej występujących schorzeń w obrębie ramienia. Ból, jaki mu towarzyszy, w znacznym stopniu ogranicza sprawność ruchową, utrudniając codzienne funkcjonowanie. Jak leczyć łokieć tenisisty? Podpowiadamy!

Mimo że potoczna nazwa schorzenia odnosi się do osób grających w tenisa, w praktyce pacjenci uprawiający ten sport, u których zdiagnozowano zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej, stanowią zaledwie kilka procent wszystkich chorych. Bezpośrednią przyczyną łokcia tenisisty są zmiany degeneracyjne wywołane wykonywaniem powtarzalnych ruchów nadgarstka i długotrwałym przeciążaniem ręki. Jak się zatem okazuje, zapalenie stawu łokciowego może pojawić się u każdego z nas. Nieleczony łokieć tenisisty utrzymuje się średnio od 6 do 24 miesięcy. Dlatego właśnie nie powinno się bagatelizować tego problemu. Jak wyleczyć łokieć tenisisty?

Spis treści:

• Ból w łokciu – kiedy udać się do lekarza?
• Jak diagnozuje się łokieć tenisisty?
• Łokieć tenisisty – ćwiczenia rehabilitacyjne
• Jakie ćwiczenia na łokieć tenisisty warto robić?
• Technika mobilizacyjna wg Mulligana
• Ćwiczenie domowe wg koncepcji Mulligana

Ból w łokciu – kiedy udać się do lekarza?

Ból odczuwany po bocznej stronie stawu łokciowego, trudności z wykonywaniem podstawowych czynności czy osłabienie siły mięśniowej to charakterystyczne objawy łokcia tenisisty. Gdy wystąpi u Ciebie ból łokcia, który nasila się podczas aktywności wyprostnej nadgarstka czy skręcania przedramienia na zewnątrz, niezwłocznie umów wizytę u ortopedy.

Jak diagnozuje się łokieć tenisisty?

Specjalista w czasie wizyty przeprowadzi z Tobą dokładny wywiad oraz wykona badanie kliniczne (fizykalne). Aby ocenić stopień ból i sztywności, może poprosić o poruszanie łokciem, nadgarstkiem i palcami lub samemu zastosować nacisk w obrębie łokcia. W zakresie oceny bólu sprawdzają się także testy takie jak te wymienione poniżej.

• Test Cozena – pacjent siedzi i ma ugięty łokieć do 90°. Lekarz staw łokciowy badanego, a drugą rękę układa na wyprostowanej w nadgarstku dłoni zaciśniętej w pięść. Zadaniem chorego jest wyprostować rękę. Gdy odczuje ból na wysokości nadkłykcia bocznego kości ramiennej, wynik badania będzie dodatni.
• Test Milla – alternatywa dla testu Cozena – pacjent, stojąc, ustawia nadgarstek w wyproście, a jego ramię ułożone jest w nieznacznym nawróceniu i zgięciu w stawie łokciowym. Lekarz jedną ręką utrzymuje staw łokciowy, a drugą obejmuje dystalną część przedramienia. Chory ma za zadanie odwrócić przedramię wbrew oporowi.

Oba testy pozwalają jednoznacznie potwierdzić lub wykluczyć łokieć tenisisty. Specjalista może jednak dodatkowo zlecić wykonanie badań obrazowych takich jak prześwietlenie rentgenowskie (RTG) czy rezonans magnetyczny (MRI).

Łokieć tenisisty – ćwiczenia rehabilitacyjne

Ćwiczenia na łokieć tenisisty dobiera się z uwzględnieniem wyników przeprowadzonych testów funkcjonalnych, jak również stopnia nasilenia bólu. Zasadniczo działania terapeutyczne można podzielić na trzy fazy.

Faza I

Faza I skupia się na działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Pacjent do minimum powinien ograniczyć czynności wywołujące ból stawu łokciowego oraz stopniowo zacząć wykonywać ćwiczenia na ból łokcia, które stopniowo będą przywracać ruchomość łokcia i nadgarstka. Oprócz tego można wdrożyć inne metody rehabilitacyjne takie jak krioterapia, laser czy fonoforeza.

Faza II

Dotyczy stopniowego powrotu do aktywności. W tym okresie, oprócz czynności wykonywanych w fazie I, powinny zostać dodatkowo podjęte takie ćwiczenia na bolący łokieć, które wzmocnią mięśnie oraz zwiększą ich wytrzymałość. Rehabilitacja może obejmować zwiększające elastyczność mięśni rozciąganie (stretching). Celem wzmocnienia siły mięśniowej można zastosować ćwiczenia ekscentryczne oraz metodę rehabilitacji PNF (proprioceptywne nerwowo–mięśniowe torowanie).

Ćwiczenia na łokieć tenisisty to jeszcze nie wszystko. Oprócz tego można wykonywać dla prostowników nadgarstka masaż poprzeczny oraz funkcyjny, z kolei dla łokcia techniki mobilizacyjne.

Faza III

Jakie ćwiczenia na łokieć tenisisty powinno się wykonywać w końcowym etapie leczenia? Podstawą w tym okresie jest rehabilitacja czynnościowa. Pacjent powoli wraca do codziennych aktywności takich jak np. praca. Na tym etapie ćwiczenia na łokieć tenisisty można wykonywać na siłowni. Zaleca się także kinesiotaping, czyli oklejanie ręki specjalnymi taśmami kinezjologicznymi.

Jakie ćwiczenia na łokieć tenisisty warto robić?

Bolący łokieć potrafi mocno dawać się we znaki. Aby złagodzić dolegliwości bólowe i przyspieszyć regenerację tkanek, można wykonywać różne ćwiczenia. Poniżej znajdziesz opis kilku przykładowych.

Technika mobilizacyjna wg Mulligana

Do wykonania tego ćwiczenia będziesz potrzebować pomocy drugiej osoby. Połóż się tyłem, przedramię nawróć w wyproście, a dłoń zaciśnij w pięść. Następnie Terapeuta powinien założyć przez swoje przeciwne do mobilizowanej kończyny ramię pas tak, aby znajdował się tuż przy Twoim stawie łokciowym. Zginaj grzbietowo dłoń, przeciwstawiając się oporowi, a Twój pomocnik niech wykonuje ślizg doboczny (bierne przesunięcie kości, prowadzące do prostoliniowego ślizgu pomiędzy powierzchniami stawowymi) kości promieniowej i łokciowej. Kość ramienna powinna być w tym czasie ustabilizowana.

Jeśli wykonywanie wyżej opisanej czynności nie powoduje bólu, wykonaj od 2 do 3 serii, po 10 powtórzeń każda. W przeciwnym razie zmień kierunek mobilizacji. Nie wykonuj opisanego ćwiczenia pod żadnym pozorem, gdy zakres ruchomości w stawie nie został w pełni przywrócony.

Ćwiczenie domowe wg koncepcji Mulligana

Niektóre ćwiczenia na łokieć tenisisty możesz wykonywać samodzielnie w domu. Jednym z nich jest mobilizacja na wyprostowanym stawie łokciowym. Odwróć rękę na zewnątrz w stosunku do jej osi (w tzw. supinacji), natomiast dłoń zaciśnij w pięść. Możesz trzymać w niej np. małą piłkę. Wykorzystaj drugą rękę, a mianowicie wcięcie między kciukiem a palcem wskazującym, do wykonania ślizgu dobocznego kości promieniowej i łokciowej przy względnie ustabilizowanej kości ramiennej. W tym czasie wykonuj pronację i zaciskaj pięść. Zaleca się wykonanie 2-3 serii po 10 powtórzeń.

Oprócz ćwiczeń rehabilitacyjnych w przypadku wystąpienia łokcia tenisisty warto stosować także środki farmaceutyczne skutecznie uśmierzające ból oraz łagodzące związany z urazem stany zapalne. Diky spray to lek w postaci wygodnego aerozolu, który może sprawdzić się przy tego typu kontuzji. Jego substancja czynna, diklofenak, to niesteroidowy lek o silnych właściwościach przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Zawarty w leku diklofenak niweluje dolegliwości bólowe i przyspiesza powrót do pełnej sprawności stawu.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Świtoń A., Kruszyna J., Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej – diagnostyka i rehabilitacja, Wiedza w praktyce, 6/2017, s. 16-20.
2. https://fizjoterapeuty.pl/urazy/lokiec-tenisisty.html (dostęp: 2021.03.08)
3. https://www.rehasport.pl/lokiec/lokiec-tenisisty,5221,n,4324#lokiec-tenisisty-diagnostyka (dostęp: 2021.03.08)