Łokieć golfisty – objawy, przyczyny, sposoby leczenia

Ból łokcia to dość często występująca przypadłość, która dotyczy nie tylko sportowców, ale też osób angażujących ręce w swojej pracy zawodowej. U niektórych ból ten ma konkretne umiejscowienie i dotyczy tkanek miękkich położonych przyśrodkowo w stosunku do stawu łokciowego. Wtedy mówi się o zapaleniu nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, czyli tzw. łokciu golfisty. Czym charakteryzuje się ta przypadłość i jak się ją leczy? W dalszej części artykułu znajdziesz odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania dotyczące łokcia golfisty.

Spis treści:

• Łokieć golfisty (zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej) – co to za schorzenie?
• Charakterystyczne objawy łokcia golfisty
• Jakie są przyczyny wystąpienia łokcia golfisty?
• Podejrzenie łokcia golfisty – co robić?
• Jak wygląda diagnostyka i rozpoznanie łokcia golfisty?
• Leczenie łokcia golfisty i rehabilitacja

Łokieć golfisty (zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej) – co to za schorzenie?

Entezopatia nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, czyli łokieć golfisty, to zapalenie przyczepów ścięgien mięśni zginających nadgarstek (chodzi tutaj o mięśnie zginacza nadgarstka lub mięsień nawrotny obły) do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Jest to okolica położona po przyśrodkowej, wewnętrznej stronie łokcia. Nazwa łokieć golfisty pochodzi od rodzaju ruchów, będących bezpośrednią przyczyną zmian w obrębie nadkłykcia^1,2.

Największe ryzyko wystąpienia łokcia golfisty obserwuje się u osób w wieku 30-50 lat¹. W populacji generalnej schorzenie to częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że istnieje też przypadłość zwana łokciem tenisisty. Jest spowodowana zmianami w obrębie przyczepu mięśni prostowników nadgarstka na nadkłykciu bocznym^1,2.

Charakterystyczne objawy łokcia golfisty

Pacjenci cierpiący z powodu łokcia golfisty najczęściej zgłaszają ból w łokciu podczas zginania dłoniowego nadgarstka z oporem, pronacji przedramienia z oporem, a także w trakcie witania się z kimś poprzez uściśnięcie dłoni. Dolegliwości bólowe pojawiają się też podczas zginania nadgarstka i pronacji przedramienia. Miejsce bólu znajduje się po stronie wewnętrznej łokcia. Niektórym osobom dokucza dodatkowo promieniowanie bólu, który przenosi się po dolnej powierzchni przedramienia. Później dojść mogą też inne objawy jak sztywność, problemy ze zgięciem nadgarstka, tkliwość czy ucisk nerwu^1,2.

Jakie są przyczyny wystąpienia łokcia golfisty?

Aby lepiej zrozumieć, jak powstaje łokieć golfisty, najpierw trzeba wyjaśnić, czym w ogóle jest enetezopatia. To patologiczny stan, w którym dochodzi do uszkodzenia struktury ścięgna lub więzadła w miejscu przyczepu do kości. Nie dzieje się tak oczywiście bez powodu. Do naderwania się i zniszczenia więzadła lub ścięgna w miejscu przyczepu prowadzą powtarzane mikrourazy i przeciążenia, choć u niektórych problem ten może mieć genetyczne podłoże¹.

Do przeciążeń i urazów może prowadzić wykonywana praca lub uprawiana dyscyplina sportowa (nie tylko golf!). Jednak w obu przypadkach źródło wszelkich problemów stanowi wykonywanie częstych, powtarzalnych ruchów nadgarstka i łokcia, ponieważ nadwyrężają one przyczep ścięgien¹. Możliwe czynności prowadzące do rozwoju przypadłości to przykręcanie i odkręcanie śrub kluczem francuskim, wykrawanie mięsa czy granie w golfa². Na łokieć golfisty często cierpią też pracownicy biurowi.

Podejrzenie łokcia golfisty – co robić?

Gdy pojawią się dolegliwości bólowe w obrębie łokcia mogące świadczyć o wystąpieniu łokcia golfisty, należy unikać wykonywania ruchów nasilających ból. Można też sięgnąć po dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, jednak powinno się je przyjmować w niewielkich dawkach. Jeśli w ciągu kilku dni nie nastąpi poprawa lub wręcz dolegliwości zaczną się nasilać, wskazana jest konsultacja z lekarzem, najlepiej ortopedą¹.

Jak wygląda diagnostyka i rozpoznanie łokcia golfisty?

Rozpoznanie łokcia golfisty opiera się na ocenie fizykalnej i badaniach diagnostycznych. Lekarz zbiera wywiad i bada łokieć chorego, oceniając umiejscowienie bólu, zakres ruchomości stawu i jego stabilność. Oprócz tego przeprowadza badanie palpacyjne i wykonuje specjalne testy umożliwiające rozpoznanie łokcia golfisty. W dalszej kolejności specjalista kieruje pacjenta na różne badania obrazowe, m.in. RTG i/lub USG, czasami dodatkowo zleca tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI). W przypadku łokcia golfisty konieczne jest wykluczenie naderwania więzadła pobocznego łokcia i ucisku nerwu łokciowego w kanale łokciowym¹.

Leczenie łokcia golfisty i rehabilitacja

Głównym celem leczenia jest doprowadzenie do wygojenia się uszkodzeń charakterystycznych dla entezopatii i ustąpienia bólu kończyny. Zastosowanie zazwyczaj znajduje leczenie zachowawcze, które obejmuje głównie przyjmowanie leków przeciwbólowych. Gdy pojawi się stan zapalny, nie powinno się go wyciszać, ponieważ jest potrzebny do gojenia, dlatego raczej powinno się unikać brania leków przeciwzapalnych¹.

Oprócz farmakoterapii dobre efekty daje rehabilitacja i fizjoterapia. Odpowiednio dobrane ćwiczenia i zabiegi mogą zmniejszyć dolegliwości i poprawić codzienne funkcjonowanie. Warto wykonywać zwłaszcza ćwiczenia wzmacniające ścięgna prostowników/zginaczy nadgarstka. Pewną ulgę może przynieść też stosowanie opasek uciskowych lub ortez na łokieć¹.

Jeśli powyższe postępowanie nie przyniesie poprawy, lekarz może przeprowadzić miejscowe ostrzyknięcie bolesnej okolicy. Ewentualne leczenie operacyjne to zwykle ostateczność – przeprowadza się je wtedy, gdy wszystko inne zawiedzie¹.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące łokcia golfisty:

1.Jak objawia się łokieć golfisty?

Głównym objawem łokcia golfisty jest silny ból po wewnętrznej stronie stawu łokciowego, który niekiedy promieniuje do przedramienia, nadgarstka, a nawet palców: małego i serdecznego. Bolesność nasila się podczas wykonywania różnych czynności, np. chwytania, podnoszenia i dźwigania ciężarów.

2.Co robić na łokieć golfisty?

W pierwszej kolejności stosuje się leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Później konieczna jest rehabilitacja i samodzielne wykonywanie wskazanych przez fizjoterapeutę ćwiczeń w domu.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Stępień K., Łokieć tenisisty i łokieć golfisty – entezopatie stawu łokciowego, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2020 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/248223,lokiec-tenisisty-i-lokiec-golfisty-entezopatie-stawu-lokciowego (dostęp: 2023.03.28.)).
2. Krawczyk Szulc P., Wągrowska-Koski E., Puzder A. i in., Przewlekłe zapalenie nadkłykci kości ramiennej wywołane sposobem wykonywania pracy – wytyczne diagnostyczno-orzecznicze, Medycyna Pracy, 2015, 66(3), 443–450.