Nieprzyjemne dolegliwości bólowe występujące w obrębie stawu łokciowego mogą wskazywać na schorzenie zwane łokciem tenisisty. Osobami szczególnie narażonymi na ich wystąpienie są przede wszystkim sportowcy i osoby pracujące fizycznie, wykonujące nieustannie powtarzalne ruchy rękami. Występują u nich powtarzające się mikrourazy, które z wiekiem przyczyniają się do powstawania zwyrodnień. Fizjoterapia może zahamować niepożądane skutki mikrouszkodzeń w obrębie stawu łokciowego i zmniejszyć przykre dolegliwości. Dowiedz się, jak leczyć łokieć tenisisty z pomocą fizjoterapii.

Jeśli objawy wskazują, że pacjent cierpi na łokieć tenisisty, diagnostyka potwierdzi lub wykluczy te przypuszczenia. Ponadto wywiad i badania wskażą źródło dolegliwości. Pozwoli to na wyeliminowanie przyczyny, która spowodowała łokieć tenisisty. To bardzo ważne, gdyż pozwala zapobiec dalszemu pogłębianiu problemu.

Spis treści:

• Łokieć tenisisty – rehabilitacja i terapia manualna
• Ćwiczenia na łokieć tenisisty
• Łokieć tenisisty – fizjoterapia. Zabiegi na łokieć tenisisty
• Łokieć tenisisty – taping
• Opaska na łokieć tenisisty

Łokieć tenisisty – rehabilitacja i terapia manualna

Jedną z metod kompleksowego leczenia łokcia tenisisty w ramach fizjoterapii jest terapia manualna. Zalecana jest przede wszystkim tym pacjentom, u których występują zaburzenia czynności ruchu w stawie, zaburzenia czynności mięśni oraz zaburzenia postawy¹.

W leczeniu łokcia tenisisty poprzez terapię manualną wykorzystuje się następujące techniki¹:

• głęboki masaż poprzeczny – wykonywany jest poprzecznie do określonych tkanek celem utrzymania i/lub odtworzenia naturalnej ruchomości;
• manipulacja Milla – wykonywana w przypadku uszkodzenia brzusznej części nadkłykcia bocznego na przyczepie mięśnia prostownika promieniowego nadgarstka krótkiego;
• funkcjonalny masaż tkanek miękkich – to forma masażu wykorzystująca ruch tkanki, na której wykonywana jest technika;
• medyczny trening funkcjonalny – wykorzystuje skurcz ekscentryczny mięś

Wskazane techniki są bezpieczne i nie stanowią obciążenia dla pacjenta. Kluczowe jest jednak prawidłowe rozpoznanie uszkodzonej struktury, która wywołuje objawy łokcia tenisisty¹.

Ćwiczenia na łokieć tenisisty

Po zakończeniu terapii manualnej fizjoterapeuta może zalecić pacjentowi ćwiczenia rehabilitacyjne na łokieć tenisisty. Dobierane są stosownie do przypadku z uwzględnieniem rodzaju uszkodzeń, stopnia nasilenia dolegliwości bólowych czy ogólnego stanu zdrowia.

Przedstawiamy kilka przykładowych ćwiczeń na łokieć tenisisty²:

• Ćwiczenie 1 – Kładziemy się na boku na stronie chorej ręki, chorą rękę zginamy maksymalnie w barku i ustawiamy w pozycji pośredniej. Zdrową ręką zginamy chorą rękę w łokciu do momentu uczucia delikatnego ciągnięcia. Utrzymujemy ciało w takiej pozycji przez ok. 30 sekund, pogłębiając lekko zgięcie w łokciu w czasie wydechu.
• Ćwiczenie 2 – Kładziemy się na plecach, uginamy kolana, ręce ustawiamy w odwiedzeniu do 90 stopni i zginamy w stawach łokciowych do 90 stopni, grzbiet dłoni przylega do podłoża. W takim ustawieniu wykonujemy wyprost rąk w stawach łokciowych, starając się maksymalnie docisnąć plecy do podłoż
• Ćwiczenie 3 – Stajemy przy stole, ręce mamy wyprostowane, grzbiety dłoni opieramy o blat. Przenosimy ciężar ciała do tyłu na pięty do momentu, aż poczujemy delikatne ciągnięcie w obrębie przedramion. Utrzymujemy pozycję przez 30 sekund, lekko pogłębiając ruch.
• Ćwiczenie 4 – Siadamy przy stole, chorą rękę swobodnie podpieramy na przedramieniu. Zdrową ręką wykonujemy w bolącym miejscu na chorej ręce masaż kostką lodu przez około 5 minut z lekkim dociskiem.

Każde z ćwiczeń powinno się kilkukrotnie powtórzyć, w tempie i zakresie dostosowanym do możliwości i potrzeb pacjenta².

Łokieć tenisisty – fizjoterapia. Zabiegi na łokieć tenisisty

Zastosowanie fizjoterapii w leczeniu łokcia tenisisty pozwala zmniejszyć dolegliwości bólowe i zahamować proces degeneracji tkanek. Bardzo duże znaczenie w leczeniu tego schorzenia zaraz po terapii manualnej i ćwiczeniach odgrywa fizykoterapia.

Podstawowym zadaniem zabiegów jest stymulacja produkcji kolagenu, co polepsza wytrzymałość i jakość ścięgien. Dzięki fizjoterapii łokcia tenisisty z wykorzystaniem metod takich jak światłolecznictwo, laseroterapia, krioterapia, fala uderzeniowa czy magnetoterapia zrekonstruowane zostaje właściwe unaczynienie zmienionej chorobowo okolicy³.

Najczęściej stosowane zabiegi z zakresu fizykoterapii na łokieć tenisisty to m.in.³:

• pole magnetyczne – impulsy elektromagnetyczne przenikają przez tkanki do źródła bólu, łagodząc go. Metoda działa przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie, przyspiesza rozwój tkanki łącznej oraz wytwarzanie blizny kostnej;
• laseroterapia – stymuluje procesy lecznicze w obrębie stawu łokciowego. Laser wspomaga gojenie i stymuluje mikrokrążenie, w dodatku działa przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i przeciwbólowo;
• ultradźwięki – zmniejszają napięcie mięśni i skurcze, rozszerzają naczynia krwionośne, działają przeciwbólowo.

Rehabilitacja łokcia tenisisty z wykorzystaniem fizykoterapii planowana jest przez lekarza i może być prowadzona w ramach programu Narodowego Funduszu Zdrowia.

Łokieć tenisisty – taping

Wartościowym uzupełnieniem fizjoterapii łokcia tenisisty dającym bardzo dobre rezultaty jest kinesiotaping. Wykorzystuje się tutaj specjalne plastry do kinesiotapingu. Aplikacją kinesiotapingu zazwyczaj zajmuje się doświadczony fizjoterapeuta i składa się ona z dwóch etapów. Najpierw odmierza się taśmy do kinesiotapingu na długość przedramienia i ucina na kształt litery Y, następnie nakleja techniką mięśniową na mięśnie prostowniki promieniowe nadgarstka. Bazę nakleja się po stronie grzbietowej dłoni, nadgarstek ustawiony jest w pełnym zgięciu i pronacji. Kolejne plastry rehabilitacyjne nakleja się wzdłuż prostowników z niewielkim napięciem, kończąc ponad nadkłykciem bocznym kości ramiennej. W ostatnim kroku taśma kinesiology aplikowana jest techniką powięziową w kształcie litery Y. Taping łokcia odciąża mięśnie i zmniejsza dolegliwości bólowe⁴.

Opaska na łokieć tenisisty

W leczeniu dolegliwości związanych z łokciem tenisisty czasem dodatkowo wykorzystuje się unieruchomienie, które umożliwia zastosowanie specjalnych stabilizatorów. Stabilizatory w zależności od rodzaju mogą mieć różne zadanie. Niektóre zapobiegają powstawaniu urazów i pogłębianiu dolegliwości, inne unieruchamiają staw łokciowy celem wyeliminowania bólu. Wyróżnić można m.in. stabilizatory elastyczne oraz biomagnetyczne, aparaty stabilizujące na łokieć i bark, a także ortezy stawu łokciowego³.

Fizjoterapia w przypadku łokcia tenisisty daje bardzo dobre efekty, lecz minie trochę czasu, zanim je zobaczymy, a dolegliwości bólowe związane z urazem potrafią mocno dawać się we znaki. Dlatego oprócz zabiegów i ćwiczeń warto stosować również produkty lecznicze, które uśmierzą ból oraz złagodzą stan zapalny. Diky spray to lek do stosowania miejscowego w postaci wygodnego aerozolu zawierający wysokie, czteroprocentowe stężenie diklofenaku sodowego. Jest to niesteroidowy lek działający przeciwbólowo oraz przeciwzapalnie, dzięki czemu stanowi wsparcie w powrocie do pełnej sprawności.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Zaworski K., Latosiewicz R., Majcher P. i in., Terapia manualna w diagnostyce i leczeniu „łokcia tenisisty”, [w:] Diagnostyka i postępowanie, 6/2015, 67–71.
2. Mirek E., Filip M., Łokieć tenisisty, łokieć golfisty, [w:] Medycyna Praktyczna, 2017.
3. Siminska , Pietkun K., Stocka J. in., Łokieć tenisisty – przegląd wybranych metod fizykalnych, metod zaopatrzenia ortopedycznego i masażu, [w:] Journal of Education, Health and Sport, 2015;5(2):269–280.
4. Świtoń A., Kruszyna J., Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej – diagnostyka i rehabilitacja, [w:] Wiedza w praktyce, Rehabilitacja, 6/2017, 16–20.