Ból kolana w nocy lub w spoczynku – przyczyny, powikłania, metody leczenia

Ból kolan w nocy, jak również podczas siedzenia lub leżenia, nie jest zjawiskiem normalnym. Jeśli dopiero co się pojawił, a jego pochodzenie nie jest znane, jest spore prawdopodobieństwo, że w organizmie rozwija się choroba, a bolące kolana w nocy to jedynie jej pierwszy objaw. W takiej sytuacji powinno się jak najszybciej skonsultować z lekarzem i rozpocząć leczenie, ponieważ zbagatelizowanie problemu może prowadzić do groźnych powikłań.

Spis treści:

• Ból kolan w nocy – przyczyny
• Co może powodować rwący ból kolana w spoczynku i w nocy?
• Kolano boli w nocy – jakie objawy mogą mu towarzyszyć?
• Rwący ból kolana w nocy – co robić?
• Jak leczyć ból kolana?
• Zbagatelizowanie bólu kolan – do jakich powikłań może prowadzić?

Ból kolan w nocy – przyczyny

Ból kolana w spoczynku może mieć bardzo różny charakter. Niebagatelne znaczenie ma również umiejscowienie dolegliwości. Przykładowo ból kolana po wewnętrznej stronie w nocy może być spowodowany m.in. zapaleniem kości i stawów, uszkodzeniem łąkotki czy niestabilnością więzadeł. Z kolei za ból przedniej okolicy stawu kolanowego może odpowiadać nadwyrężenie, niestabilność stawu rzepkowo-udowego lub uraz kolana spowodowany kontuzją sportową¹.

Co może powodować rwący ból kolana w spoczynku i w nocy?

Źródłem bólu kolan w spoczynku i w nocy mogą być takie dolegliwości jak:

• kolano skoczka (inaczej tendinopatia więzadła rzepki) – to zespół objawów będących wynikiem uszkodzenia aparatu wyprostnego stawu kolanowego. Dotyka głównie sportowców uprawiających dyscypliny, w których ważnym elementem jest wyskok, jak koszykówka, siatkówka czy lekkoatletyka. W przypadku nieprawidłowej techniki lądowania dochodzi do patologii więzadła rzepki. Najczęściej do wystąpienia kolana skoczka doprowadza przeciążenie, zły sprzęt treningowy czy nieodpowiednie podłoże. Ryzyko zwiększają zaburzenia biomechaniczne oraz zmiany genetyczne w obrębie stawu kolanowego¹;
• kolano biegacza (zespół pasma biodrowo-piszczelowego) – jest to uraz stawu pomiędzy rzepką a kością udową. Najczęstszą przyczyną wystąpienia kolana biegacza jest przeciążanie stawu kolanowego wynikające z systematycznego trenowania dyscypliny obciążającej ten staw. Ryzyko zwiększają błędy treningowe, np. rezygnacja z rozgrzewki przed treningiem, pokonywanie zbyt długich tras podczas biegania i bieganie zbyt szybkim tempem, czy lekceważenie pierwszych niepokojących objawów².
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – jest to przewlekła choroba atakująca stawy, w tym również stawy kolanowe. Do przyczyn choroby należą m.in. obciążenia dziedziczne i defekty układu odpornościowego, a ryzyko wystąpienia zwiększa np. palenie papierosów i stres. Ból kolan w nocy jest bardzo charakterystycznym objawem reumatoidalnego zapalenia stawów, podobnie jak poranna sztywność w stawie⁴.

Jeśli ból dotyczy wyłącznie jednego kolana, przyczyną jego wystąpienia może być kontuzja. Staw kolanowy ze względu na swoją dość skomplikowaną budowę jest szczególnie narażony na urazy. Ból kolana może spowodować m.in. stłuczenie, skręcenie, zwichnięcie czy złamanie.

Kolano boli w nocy – jakie objawy mogą mu towarzyszyć?

Silny ból kolana w nocy bywa bardzo dokuczliwy, utrudnia zasypianie, a jeśli już uda się z nim usnąć, powoduje częste wybudzenia. Oprócz samego bólu we znaki dają się także inne objawy, które mogą różnić się w zależności od przyczyny. Najczęściej jest to silna opuchlizna, ocieplenie okolicy kolana czy nadwrażliwość na dotyk. Zaobserwować też można sztywność stawu kolanowego oraz uczucie braku stabilności, powodujące utykanie.

Warto też podkreślić, że rzadko kiedy występuje ból kolan tylko w nocy. Najczęściej nieprzyjemne dolegliwości utrzymują się przez cały dzień i nasilają podczas obciążania chorej kończyny.

Rwący ból kolana w nocy – co robić?

Jeśli zauważysz u siebie kłujący ból kolana w spoczynku lub straszny ból kolana w nocy, jak najszybciej zgłoś się do lekarza w szczególności wtedy, gdy dolegliwość ta męczy Cię od dłuższego czasu. Pojawia się tylko pytanie, do jakiego specjalisty należy się udać?

Uraz kolana powinien zobaczyć ortopeda, z kolei objawy choroby reumatycznej wymagają konsultacji z reumatologiem. W razie wątpliwości należy skierować się do lekarza pierwszego kontaktu, który wypisze skierowanego do odpowiedniego specjalisty.

Jak leczyć ból kolana?

Podejście do leczenia problemów ze stawem kolanowym w dużej mierze zależy od ich źródła. Inaczej będzie bowiem wyglądać leczenie bólu kolana po bieganiu, który wywołała kontuzja, a jeszcze inaczej bólu spowodowanego reumatoidalnym zapaleniem stawów.

W większości przypadków bóle kolana w nocy leczy się przy zastosowaniu leczenia zachowawczego. Istotną rolę w szczególności na początkowym etapie walki z bólem odgrywa odpoczynek i czasowa rezygnacja z aktywności fizycznej. Później można stopniowo zacząć włączać ćwiczenia, które powinien dobrać fizjoterapeuta¹.

W leczeniu problemów z kolanem pomocna może okazać się także fizykoterapia. Stosuje się zabiegi takie jak elektroterapia, ultradźwięki czy laseroterapia wysokoenergetyczna, krioterapia, jonoforeza. Ponadto lekarz może zalecić przyjmowanie leków, głównie przeciwbólowych i przeciwzapalnych, ale nie tylko.

Niektóre schorzenia wymagają zastosowania leczenia operacyjnego. Stosuje się je np. w zaawansowanych stadiach zapalenia ścięgna rzepki (kolano skoczka) i w ciężkich przypadkach reumatoidalnego zapalenia stawów.

Zbagatelizowanie bólu kolan – do jakich powikłań może prowadzić?

W leczeniu chorób stawów kolanowych kluczową rolę odgrywa czas. Zasada jest taka, że im szybciej się zareaguje, pójdzie do lekarza i wdroży leczenie, tym większa szansa na zahamowanie rozwoju dolegliwości i zmniejszenie, a nawet całkowite wyeliminowanie dokuczliwych objawów. W przypadku zlekceważenia bólu kolan w ich obrębie mogą powstać trwałe uszkodzenia, które w skrajnym przypadku mogą nawet uniemożliwić powrót do pełnej sprawności. Przykładowo zaniechanie leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów prowadzi do zniszczenia stawów i ciężkiej niesprawności⁴. Dlatego, zamiast odwlekać wizytę u specjalisty na później, warto jak najszybciej się do niego udać.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. J. McMahon, Medycyna sportowa. Współczesne metody diagnostyki i leczenia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2009.
2. Biernat R., Czaprowski D., Protokół rehabilitacyjny w przypadku „kolana biegacza” (zespół pasma biodrowo-piszczelowego) – studium przypadku, Postępy rehabilitacji (3), 35 – 40, 2012.
3. Ł. Nagraba, T. Mitek, A Szulwic i in., Leczenie pacjentów z zespołem kolana skoczka ze szczególnym uwzględnieniem fizjoterapii, Artroskopia i Chirurgia Stawów, 2011; 7(1-2).
4. Korkosz M., Reumatoidalne zapalenie stawów, Medycyna Praktyczna, 2017.