Zapalenie stawu łokciowego - przyczyny, objawy i metody leczenia

Staw łokciowy odpowiada za większość ruchów ramion i przedramion. Dlatego jest bardzo potrzebny w życiu codziennym, a każda zmiana lub dyskomfort w nim odczuwane są bardzo nieprzyjemne. Do najczęściej diagnozowanych zapaleń stawu łokciowego należy zapalenie kaletki wyrostka łokciowego. Sprawdź, jakie są przyczyny, objawy i metody leczenia tej dolegliwości.

Spis treści:

• Czym są kaletki w łokciu?
• Co to jest zapalenie kaletki wyrostka łokciowego? Przyczyny
• Jakie są objawy zapalenia kaletki maziowej wyrostka łokciowego?
• Jak rozpoznać zapalenie kaletki łokciowej? Diagnostyka
• Jak przebiega leczenie zapalenia kaletki łokciowej?

Czym są kaletki w łokciu?

Kaletki maziowe są strukturami między tkankami łokcia. Tworzą tak jakby cienki, wypełniony niewielką ilością płynu maziowego worek maziowy. Kaletka znajduje się w tylnej części łokcia, powierzchownie od wyrostka łokciowego. Jej zadaniem jest zmniejszanie tarcia między powierzchnią skórną a kostną podczas ruchu łokcia. Tym samym kaletki maziowe ułatwiają przesuwanie się tkanek względem siebie [1] i chronią przed urazami oraz przeciążeniami [2].

Co to jest zapalenie kaletki wyrostka łokciowego? Przyczyny

Zapalenie kaletki wyrostka łokciowego to stan, w którym okoliczne tkanki puchną. Stają się zaczerwienione i pojawia się ból łokcia. Zwiększyć się może również ilość płynu w kaletce [1] i widać wyraźne zgrubienia w okolic łokcia.

Przyczyny zapalenia kaletek mogą wiązać się z infekcjami, do których najczęściej dochodzi po zakażeniu kaletki bakteriami. Dzieje się to najczęściej, gdy dojdzie do zadrapania lub skaleczenia okolicy łokcia i bakterie dostaną się do kaletki przez rozciętą skórę [1].

Jednak najczęstszy powód zapalenia stawu łokciowego ma charakter jałowy, związany z mikrourazem w wyniku powtarzającego się przeciążenia łokcia lub bezpośrednim urazem, stłuczeniem, uciskiem np. podczas długotrwałego opierania się na łokciu lub innym mechanicznym uszkodzeniem tej okolicy. Rzadko zapalenie pojawia się w stanach zapalnych o charakterze ogólnoustrojowym, takich jak dna moczanowa i reumatoidalne zapalenie stawów [3] lub cukrzyca i łuszczycowe zapalenie stawów [1].

Jakie są objawy zapalenia kaletki maziowej wyrostka łokciowego?

Zapalenie kaletki łokciowej charakteryzuje się wystąpieniem miejscowej opuchlizny i bólu na czubku wyrostka łokciowego. Są jednak tacy, którzy doświadczają bezbolesnego obrzęku. Objawy pojawiają się zazwyczaj w ciągu kilku godzin lub kilku dni i mogą narastać. Rumień występuje częściej w przypadku septycznego zapalenia kaletki wyrostka łokciowego, ale może pojawić się również w aseptycznym zapaleniu kaletki maziowej łokcia [3].

Obrzęk może być równomierny lub ograniczać się do jednego miejsca i tworzyć sporych rozmiarów zgrubienie przypominające piłeczkę. Zmiana może ograniczać również ruchomość stawu łokciowego, zwłaszcza zgięcie lub wyprost ręki. Czasami pojawia się stan podgorączkowy [1].

Jak rozpoznać zapalenie kaletki łokciowej? Diagnostyka

Schorzenie najlepiej zdiagnozuje specjalista, taki jak lekarz ortopeda. Podczas wywiadu lekarskiego zapozna się ze zgłaszanymi przez pacjenta dolegliwościami [1].

Badanie łokcia obejmuje sprawdzenie zmian skórnych i obrzęku, palpację bólu, tkliwości, ruchomości i tekstury obrzęku lub jego masy oraz ocenę biernego i czynnego zakresu ruchu. Ocena łokcia z zapaleniem kaletki wyrostka łokciowego ujawni rumieniowatą, tkliwą, zmienną wypukłość nad wyrostkiem łokciowym. W fazie ostrej zapalenie kaletki wyrostka łokciowego zazwyczaj nie ogranicza zakresu ruchu łokcia, ale przewlekłe przypadki mogą uniemożliwiać poruszanie łokciem [3].

W mniej oczywistych przypadkach, kiedy pojawi się potrzeba rozszerzenia diagnostyki, lekarz może zalecić [1, 3]:

• badanie obrazowe RTG stawu łokciowego (prześwietlenie) np. po to, by wykluczyć złamanie i wysięk stawowy po urazie;
• USG stawu łokciowego, żeby np. zlokalizować obrzęk i scharakteryzować nagromadzenie się płynu;
• rezonans magnetyczny (MRI) po to, by wykluczyć np. naderwanie mięśnia, ropień i zapalenie kości;
• nakłucie kaletki stawowej i pobranie z niej płynu do badania (punkcja), zwłaszcza przy diagnozowaniu infekcyjnego zapalenia kaletki wyrostka łokciowego.

Jak przebiega leczenie zapalenia kaletki łokciowej?

Metody leczenia zapalenia kaletki stawu łokciowego zależą od przyczyny choroby. Jeżeli doszło do niej na skutek urazu, należy wdrożyć leczenie zachowawcze. Zalecany jest odpoczynek, zmiana aktywności i ograniczenie wykonywania ruchów bolącą ręką, unikanie urazów i ucisku wyrostka łokciowego. Można również stosować kompresję i okład z lodu [1]. W leczeniu bólu, który towarzyszy stanowi zapalnemu, można sięgnąć po lek przeciwbólowy i przeciwzapalny [1] do stosowania miejscowego.

Infekcyjne zapalenie kaletki wyrostka łokciowego wymaga leczenia antybiotykami [1]. Natomiast w przypadku zapalenia kaletki wtórnego do stanów zapalnych (np. dny moczanowej, reumatoidalnego zapalenia stawów) należy skupić się na leczeniu choroby podstawowej [1].

W każdym przypadku stanu zapalnego kaletki początkowe leczenie powinno być przede wszystkim skoncentrowane na modyfikacjach codziennych ruchów. Należy zmniejszyć ryzyko nawrotu objawów, w tym odciążyć wyrostek łokciowy i unikać czynności pogarszających stan np. dźwigania ciężkich rzeczy.

Jeżeli leczenie zachowawcze nie pomoże, konieczna może być operacja i wycięcie kaletki.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące zapalenia stawu łokciowego:

1. Co może doprowadzić do zapalenia kaletki maziowej w łokciu?

Jedną z najczęstszych przyczyn bólu w łokciu i zapalenia kaletki łokcia jest powtarzanie ruchów obciążających staw. Może to być ciągłe zginanie łokcia lub inne czynności zawodowe, które wiążą się z powtarzalnym uciskiem w tej okolicy. Ostre urazy, takie jak bezpośredni upadek na łokieć lub nagłe uderzenia, mogą również wywołać zapalenie kaletki. Ogółem osoby uprawiające sporty kontaktowe lub wykonujące intensywną pracę fizyczną są bardziej narażone na rozwój tej choroby.

2. Czy aerozol Diky® można stosować na objawy zapalenia kaletki łokciowej?

Na stany zapalne łokcia zalecane są leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Diky® spray to aerozol do miejscowego stosowania na skórę, który zawiera diklofenak – najczęściej stosowany niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ) o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Dlatego spray można stosować przy objawowym leczeniu łagodnego lub umiarkowanego bólu oraz stanu zapalnego, który pojawia się przy zapaleniu stawu łokciowego i struktur okołostawowych [4].

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Stępień K. (2023). Zapalenie kaletki wyrostka łokciowego. Medycyna Praktyczna dla Pacjentów: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/256386,zapalenie-kaletki-wyrostka-lokciowego
2. Sułko J. (2017) Zapalenie kaletek maziowych. Medycyna Praktyczna dla Pacjentów: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/141769,zapalenie-kaletek-maziowych
3. Pangia J, Rizvi TJ. (2022). Olecranon Bursitis. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
4. Witryna internetowa: https://www.dikyspray.pl/