Skręcenie stawu skokowego – sposoby leczenia oraz rehabilitacji

Skręcenie stawu skokowego to jeden z najczęstszych urazów ortopedycznych, który dotyka nie tylko sportowców. Kontuzji towarzyszy naciągnięcie, naderwanie lub zerwanie więzadeł, będące zazwyczaj następstwem złego ustawienia stopy podczas chodu czy biegu. Objawy skręconej kostki zależą od stopnia urazu, jednak w większości przypadków obserwuje się ból stawu skokowego, opuchliznę i krwiaka.

Jak wygląda rehabilitacja po skręceniu stawu skokowego? Ile trwa leczenie skręconej kostki? Jakie sposoby na zerwany staw skokowy warto stosować? Odpowiadamy!

Spis treści:

• Skręcenie kostki – objawy
• Jak wygląda leczenie zachowawcze skręconego stawu skokowego?
• Farmakoterapia
• Kinezyterapia
• Fizykoterapia
• Rehabilitacja skręconej kostki – jak przebiega?
• Skręcenie stawu skokowego – czas leczenia

Skręcenie kostki – objawy

Skręcenie stawu skokowego pociąga za sobą mnóstwo różnych objawów. W niedługim czasie po wystąpieniu urazu, w zależności od stopnia uszkodzenia struktur wewnątrz stawu, następuje rozwój dolegliwości bólowych. Objawy skręcenia kostki to obrzęk oraz krwiak, dochodzi do ograniczenia ruchu w stawie, ponadto zauważalne są trudności w obciążaniu nogi. Powodem takiego stanu rzeczy są zmiany mikrokrążenia takie jak zwiększenie średnicy naczynia oraz zmniejszenie ich perfuzji [1]. Jest to faza ostra kontuzji.

Po kilku dniach faza ostra przechodzi w podostrą, która charakteryzuje się proliferacją włókien kolagenowych. Proces zapalny został zakończony, następuje dalsze gojenie tkanek. Czas trwania każdego z etapów jest różny i zależy od stopnia obrażeń czy przebiegu leczenia [1].

Jak wygląda leczenie zachowawcze skręconego stawu skokowego?

Prawidłowo wykonana diagnostyka jest integralną i zarazem bardzo ważną częścią postępowania leczniczego [2]. Podstawowym celem leczenia zachowawczego powinno być przywrócenie prawidłowego napięcia mięśniowego w obrębie stopy [3].

Natychmiast po urazie powinno się wdrożyć takie metody jak [1]:

• odpoczynek – umożliwia tkankom właściwe gojenie i ochronę przed ich dalszym uszkadzaniem. Nie zaleca się całkowitego powstrzymania od aktywności fizycznej, lecz optymalne obciążanie uszkodzonej kończyny.
• chłodzenie – na ból i widoczny obrzęk dobrze sprawdzają się zimne okłady, które powodują zmniejszenie średnicy naczyń krwionośnych, przyczyniając się do ograniczenia obrzęku i krwiaka oraz zmniejszenia stanu zapalnego.
• ucisk – może pomóc ograniczać powstający obrzęk i umożliwić szybszy powrót funkcji stawu.
• uniesienie – ułatwia odprowadzanie wysięku zapalnego, zmniejszając i łagodząc opuchliznę.

Farmakoterapia

Nieodłącznym elementem skręcenia stawu skokowego jest stan zapalny. Na zapalenie stawu skokowego zaleca się preparaty z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które można kupić w aptece bez recepty. Wykazują działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, w znaczny sposób mogą przyczynić się do przyspieszenia powrotu do sprawności [2].

Kinezyterapia

W leczeniu różnorodnych dysfunkcji narządu ruchu o charakterze skręcenia, zwichnięcia lub dysfunkcji stawu znajduje się kinezyterapia. Rodzaj i charakter stosowanych ćwiczeń należy dostosować do stanu funkcjonalnego pacjenta, a także czasu, jaki upłynął od momentu wystąpienia urazu [2].

Jednym z elementów leczenia jest ochrona polegająca na umieszczeniu uszkodzonej kończyny w stabilizatorze, który zapewnia odpowiednie warunki do gojenia się uszkodzonych więzadeł, torebki stawowej i resorpcji zmiany obrzękowej. Oprócz tego należy bezwzględnie powstrzymać się od aktywności fizycznej i jak najwięcej odpoczywać. Istotnym elementem terapii w ostrej fazie urazu jest także zastosowanie elastycznego opatrunku uciskowego. Dodatkowo można zastosować stabilizator zewnętrzny lub kinesiotaping [2].

Fizykoterapia

Na skręcony staw skokowy sprawdzają się także zabiegi fizjoterapeutyczne. Zastosowanie znajdują takie zabiegi jak krioterapia, laseroterapia niskoenergetyczna oraz wysokoenergetyczna, magnetoterapia, terapia polem elektromagnetycznym wysokiej częstotliwości czy terapia ultradźwiękami. Dobór metod terapeutycznych uzależnia się od etapu rozwoju choroby i najczęściej ostateczną decyzję w tej kwestii podejmuje lekarz.

Rehabilitacja skręconej kostki – jak przebiega?

Kluczową rolę w procesie leczenia skręcenia stawu skokowego odgrywa rehabilitacja ruchowa. Głównym jej celem jest przywrócenie pełnego zakresu ruchów, zapewnienie bodźców dla prawidłowej przebudowy uszkodzonych więzadeł oraz poprawa stabilizacji mięśniowej kończyny [2].

Rehabilitacja powinna odbywać się pod nadzorem fizjoterapeuty, który dobierze odpowiednie ćwiczenia na skręconą kostkę, biorąc pod uwagę rodzaj urazu, stopień nasilenia objawów oraz ogólny stan zdrowia chorego. Efekty w dużej mierze zależą od stopnia zaangażowania pacjenta – czy będzie sumiennie wykonywać zalecone ćwiczenia również w warunkach domowych [4].

Dobre rezultaty dają ćwiczenia po skręceniu kostki polegające na tzw. skracaniu stopy. Przyczyniają się do odbudowy prawidłowego łuku stopy, a przez to aktywacji mięśni stabilizujących staw skokowy. Na dalszym etapie można wykonywać ćwiczenia polegające na stopniowaniu trudności wykonywanej czynności, np. stanie na jednej nodze, następnie dodawanie kolejno: zamknięcia oczu czy ruchu [3].

Skręcenie stawu skokowego – czas leczenia

Każde skręcenie kostki jest inne, dlatego nie da się jednoznacznie powiedzieć, ile dokładnie potrwa leczenie. Wszystko zależy od rodzaju urazu i stopnia uszkodzeń, które są rozpoznawalne w trzech stopniach, w zależności od ich nasilenia. Najłatwiej, a zarazem najszybciej leczy się uraz kostki stopnia I – zwykle zajmuje to ok. 10 dni. Całkowite naderwanie stawu skokowego leczy się znacznie dłużej, najczęściej od 6 do 8 tygodni.

W przypadku leczenia bolesnego skręcenia stawu skokowego, jak również późniejszej rekonwalescencji, nieocenioną pomoc stanowić będzie Diky spray. Lek ten przeznaczony do stosowania miejscowego, dostępny jest w postaci wygodnego aerozolu. Już po kilku minutach od zastosowania można odczuć wyraźną ulgę, spowodowaną znacznym zmniejszeniem dolegliwości bólowych. Substancja aktywna sprayu – diklofenak – to niesteroidowy lek o właściwościach przeciwbólowych, jak również przeciwzapalnych. Dzięki temu lek pomaga także przyspieszyć czas powrotu stawu do jego pełnej, pierwotnej sprawności.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Kaźmierczak, S. Kwiatkowski, A. Radzimińska, Leczenie zachowawcze skręcenia stawu skokowego w świetle najnowszej literatury, . Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(3):117-142.
2. Brzezińska, J. Mieszkowski, Kompleksowe postępowanie fizjoterapeutyczne w skręceniu stawu skokowego, Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(9):527-548.
3. Bilewicz, R. Stebel, A. Czerkies, Skręcenie stawu skokowego i następstwa jego leczenia, Wydawnictwo COMVIDEO, PrzypadkiMedyczne.pl, e-ISSN 2084–2708, 2012; 23:88–92.
4. Aptowicz, R. Biernat, U. Biernat i in., Fizjoterapia po skręceniu stawu skokowo-goleniowego, Olsztyńska Szkoła Wyższa im. J. Rusieckiego w Olsztynie, Centrum Rehabilitacji Ruchowej im. Stefana Bołoczko, Olsztyńska Szkoła Wyższa im. J. Rusieckiego w Olsztynie, Centrum Rehabilitacji Ruchowej im. Stefana Bołoczko, 2012.