Ból stopy – możliwe przyczyny. Jak uniknąć bólu stóp?

Stopy dźwigają cały ciężar naszego ciała. Ich konstrukcja pomaga sprostać temu zadaniu zapewniając odpowiednią amortyzację podczas chodzenia, skakania i biegania. W czasie tych aktywności w znacznym stopniu są obciążane kości, stawy, więzadła i mięśnie. Pomimo małych rozmiarów stopy są przystosowane do przyjmowania dużych obciążeń – zarówno statycznych, jak i dynamicznych. Jednak nawet najlepsza konstrukcja ma granice wytrzymałości, szczególnie w przypadku osób otyłych lub bardzo intensywnie ćwiczących np. biegi lub skoki.

Jeżeli dodatkowo weźmiemy pod uwagę, że wiele kobiet bardzo lubi chodzić w butach na wysokich obcasach, nie powinien dziwić fakt, że ból stóp jest bardzo częstą dolegliwością.

Jest wiele przyczyn bólu stóp. Generalnie możemy je podzielić na dwie grupy:

• związane ze zmianami w stopach,
• występujące w związku z chorobami ogólnoustrojowymi np. cukrzycą czy dną moczanową.

Spis treści:

• Ból pod stopami i towarzyszące mu zmiany skórne
• Co oznacza ból stóp?
• Ból stóp – jakim chorobom towarzyszy?
• Jak postępować w przypadku bólu stóp?
• Ból stóp – profilaktyka

Ból pod stopami i towarzyszące mu zmiany skórne

Niekiedy przyczynę bólu stóp widać gołym okiem. Mowa tutaj o zmianach skórnych tworzących się w obrębie stopy, którym mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe. Nieprzyjemny, uporczywy i utrudniający swobodne chodzenie ból pod stopami mogą wywołać następujące problemy [1].

• Brodawki wirusowe (kurzajki) – są to zmiany o podłożu wirusowym wywołane przez wirusy brodawczaka ludzkiego HPV. Brodawka na stopie przybiera formę grudki w kolorze skóry. Zmiana może mieć wielkość od kilku do kilkunastu milimetrów. Małe brodawki rzadko kiedy bolą, ale już duża kurzajka na stopie może powodować ból i utrudniać chodzenie.
• Nagniotki (odciski) – powstają na skutek długotrwałego ucisku. Odcisk na stopie jest to zgrubiała warstwa naskórka. Do jego powstania najczęściej przyczyniają się deformacje stóp oraz noszenie zbyt ciasnych butów. Nagniotki na stopach zwykle robią się na palcach.
• Pęcherze – pęcherze na stopach mogą być efektem długotrwałego chodzenia, noszenia niewygodnych butów, ale równie dobrze mogą wskazywać na stan zapalny lub grzybicę.

Dobra informacja jest taka, że każdą z tych dolegliwości można wyleczyć.

Co oznacza ból stóp?

Określenie lokalizacji bólu pozwala zawęzić krąg możliwych przyczyn jego wystąpienia. Poszczególne przypadłości dają bowiem objawy w określonych partiach stopy. Dla przykładu ból śródstopia najczęściej towarzyszy deformacji stopy zwanej płaskostopiem. Oprócz bólu zaobserwować można poszerzenie stopy, czasem pojawia się także opuchlizna. Ból śródstopia czasem występuje po wysiłku fizycznym [3].

A co mogą oznaczać bóle pięty? Jeśli dolegliwość najpierw pojawia się tylko podczas chodzenia, a z czasem zaczyna dawać się we znaki przez cały czas, może świadczyć o rozwijającej się ostrodze piętowej [5].

Oprócz śródstopia i pięty mogą boleć również palce u stóp. Jeśli paluch odchylony jest w nieprawidłowy sposób, a jego podstawa jest wyraźnie wybrzuszona, najprawdopodobniej mamy do czynienia z haluksem (paluchem koślawym) [6]. Z kolei ból u podstawy palca może wywoływać tzw. paluch biegacza.

Ból stóp – jakim chorobom towarzyszy?

Choć bardzo często ból i kłucie w stopie powodują powstałe w jej obrębie zmiany skórne lub deformacje, czasem przyczyna niepożądanych dolegliwości jest bardziej złożona. Jedną z chorób, która obejmuje stopy, jest dna moczanowa. Objawy są dość charakterystyczne – to nawracające ataki zapalenia stawów. Zwykle dochodzi do zapalenia stawów znajdujących się u podstawy palucha, chociaż czasem dna moczanowa atakuje też staw skokowy i palce. Objawy podagry nasilają się w nocy i mogą utrzymywać się przez kilka godzin. Jeśli chodzi o przyczyny dny moczanowej, to jest nią nadmiar kwasu moczowego występującego w organizmie chorego [4].

Innym problemem, który dotyka stopy, jest zapalenie ścięgna w stopie. Wymienić można tutaj zapalenie rozcięgna podeszwowego, zapalenie ścięgna Achillesa, a także zapalenie pochewki ścięgna stawu skokowego. Na wymienione choroby najbardziej narażeni są biegacze, chociaż przypadłości te mogą dotknąć tak naprawdę każdego. Ból ścięgna Achillesa bywa bardzo silny i powoduje duże trudności z poruszaniem się [7].

Jak postępować w przypadku bólu stóp?

Podejście do problemu w dużej mierze zależy od charakteru dolegliwości, stopnia nasilenia objawów i rozległości patologicznych zmian w stopie. Jeśli ból wywołany jest przeciążeniem, nadwyrężeniem lub zmianą skórną, która pojawiła się na skutek długotrwałego noszenia niewygodnego obuwia, można poradzić sobie z nim domowymi sposobami. Pomóc mogą preparaty dostępne w aptece bez recepty.

Jednak w sytuacji, gdy ból utrzymuje się przez dłuższy czas, uniemożliwia chodzenie, stopniowo się nasila, a w dodatku towarzyszą mu dolegliwości takie jak obrzęk oraz zaczerwienienie, ruchomość jest ograniczona, a chodzenie niemożliwe, nie obejdzie się bez wizyty u lekarza. Leczeniem chorób stóp zajmują się różni specjaliści, w tym ortopeda (np. urazy i deformacje), reumatolog (np. dna moczanowa i reumatoidalne zapalenie stawów), neurolog (np. rwa kulszowa), a także podolog (np. zmiany skórne).

Ból stóp – profilaktyka

Niektórym problemów stóp można zaradzić. Oto kilka rad, w jaki sposób:

• staraj się jak najczęściej chodzić boso (daj stopom odpocząć),
• dobieraj odpowiednio obuwie (powinno być wygodne i na niskim obcasie),
• jeżeli to konieczne, zastosuj wkładki ortopedyczne do butów,
• wykonuj rozciągające ćwiczenia fizyczne,
• jeżeli występuje stan zapalny, stosuj zimne okłady,
• zadbaj o odpowiednią masę ciała,
• w przypadku deformacji stopy lub stóp noś aparaty (skorzystaj z pomocy lekarza lub fizjoterapeuty w tej kwestii),
• jeżeli chorujesz na cukrzycę, zaburzenia lipidowe czy dnę moczanową – stosuj zalecone leczenie i regularnie odbywaj wizyty kontrolne,
• pielęgnuj skórę na stopach i paznokcie.

Jeżeli ból stopy spowodowany jest jednorazowym lub przewlekłym nawracającym stanem zapalnym stawów, warto wybrać skuteczne i godne zaufania rozwiązanie, jakim jest Diky spray. Jest to wygodny w użyciu lek do stosowania miejscowego, którego działanie odczuwalne jest już po kilku minutach od użycia. Dzięki silnym właściwościom przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym zawartej w sprayu substancji aktywnej, jaką jest diklofenak, lek pomaga uśmierzyć uciążliwy ból stopy, jak również niweluje stan zapalny stawu, będący jego przyczyną.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Dockowski Piotr, Charakterystyka najczęstszych dermatoz skóry stóp, Kosmetologia Estetyczna, 3 / 2016 / vol. 5.
2. Dutton Mark., red. Tadeusz Gaździk, 2014, Ortopedia tom 3, Wydawnictwo PZWL
3. https://poradniastopy.pl/choroba-stop/bol_stopy/(dostęp 105.2021)
4. Majewska Monika; kregoslup-kosci-stawy/bol-stopy-przyczyny-jaka-choroba-objawia-sie-bolem-stopy https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/kregoslup-kosci-stawy/bol-stopy-przyczyny-jaka-choroba-objawia-sie-bolem-stopy-aa-bG2e-3jV3-2vt2.html (dostęp 13.05.2021)
5. Stępień Karolina; ostroga-pietowa; Ortopedia; Medycyna Praktyczna dla pacjentów https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/261120,ostroga-pietowa (dostęp 13.05.2021)
6. Stępień Karolina; Haluksy; Ortopedia; Medycyna Praktyczna dla pacjentów https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/265154,haluksy (dostęp 13.05.2021)
7. Burak Mateusz; Zapalenie sciegna przyczyny objawy_leczenie rehabilitacja w przypadku zapalenia sciegien i pochewek sciegnistych https://www.doz.pl/czytelnia/a15155-Zapalenie_sciegna__przyczyny_objawy_leczenie_rehabilitacja_w_przypadku_zapalenia_sciegien_i_pochewek_sciegnistych (dostęp 13.05.2021)