Najczęstsze przyczyny bólu łydek i jak się go pozbyć

Ból łydek to dolegliwość, która zdarza się każdemu – niezależnie od stylu życia, płci czy wieku. Ból nóg może mieć różnorodne przyczyny. Czasami stanowi jeden z objawów chorób i poważnych schorzeń, takich jak przewlekła niewydolność żylna, a czasami jest chwilowy i wynika np. z przetrenowania. Poznaj źródła bólu tej części ciała i dowiedz się, jak sobie z nim radzić oraz kiedy niezbędna jest wizyta u lekarza.

Spis treści:

• Ból łydki - przyczyny
• Zespół niespokojnych nóg (RLS)
• Schorzenia układu krążenia
• Wysiłek fizyczny a ból i skurcze łydek
• Ból łydek - kiedy skonsultować się z lekarzem?
• Domowe sposoby na ból łydek

Ból łydki - przyczyny

Ból łydek czasami pojawia się nagle, o każdej porze dnia i nawet w nocy. Może mu towarzyszyć wrażliwość na zmianę temperatury, zmiany skórne, promieniujący ból od kolan w dół. Za dolegliwości bólowe najczęściej odpowiadają:

• wysiłek fizyczny – często ból pojawia się u osób uprawiających sport i jest związany z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, zwłaszcza po intensywnym treningu, bieganiu czy długotrwałym staniu;
• odwodnienie organizmu – bolesne nocne skurcze łydek mogą być spowodowane odwodnieniem, zaburzeniami elektrolitowymi lub niedoborem magnezu i potasu;
• choroby układu krążenia, takie jak niewydolność żylna, zapalenie żył, czy zmiany miażdżycowe;
• zespół niespokojnych nóg;
• dolegliwości neurologiczne, np. neuropatia cukrzycowa, rwa kulszowa;
• uszkodzenia mechaniczne, takie jak naciągnięcia czy naderwania mięśni. [3]

Zespół niespokojnych nóg (RLS)

Zespół niespokojnych nóg (RLS, restless legs syndrome) to powszechne zaburzenie układu ruchu, które dotyka około 10% populacji. [2] RLS charakteryzuje się przymusem poruszania nogami, najczęściej wieczorem i w nocy, obniżając jakość życia i snu. Uczucie to często ustępuje po poruszeniu kończynami dolnymi. Objawy RLS obejmują nieprzyjemne doznania czuciowe, takie jak:

• swędzenie,
• drętwienie,
• kłucie i ból w nogach.

Zaburzenia te wiążą się prawdopodobnie z nieprawidłowościami w transmisji dopaminergicznej, choć dokładny patomechanizm nie jest jeszcze w pełni poznany. [2]

Schorzenia układu krążenia

Ból w łydkach może być spowodowany dolegliwościami ze strony układu krążenia. Jednym z najczęstszych powodów jest niewystarczające zaopatrzenie mięśni w tlen i substancje odżywcze, prowadzące do miażdżycy obwodowej. Jest to stan, w którym tętnice są zwężone lub zablokowane, ograniczając przepływ krwi do mięśni. U osób, u których obieg krwi jest zaburzony, może dochodzić do zastoju krwi w naczyniach krwionośnych, prowadząc do bólu i obrzęku łydek.

Do innych możliwych schorzeń układu sercowo-naczyniowego, stanowiących potencjalną przyczynę, należą:

• niewydolność żył i żylaki,
• przewlekłe niedokrwienie kończyn,
• niewydolność serca,
• zakrzepica żył głębokich. [5]

Wysiłek fizyczny a ból i skurcze łydek

Sport to zdrowie, ale tylko wówczas, gdy jest uprawiany z rozsądkiem. Aktywność fizyczna, szczególnie intensywny lub pozbawiony rozgrzewki trening, może nieść za sobą konsekwencje, takie jak dolegliwości bólowe. Podczas uprawiania sportu rośnie ryzyko zakwasów, mikrouszkodzeń włókien mięśniowych lub nadmiernego ich napięcia. Za ból odpowiada również niedostateczna elastyczność mięśni lub brak równowagi siły mięśniowej wokół stawów. Nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń, zwłaszcza tych obciążających łydki, może prowadzić do uszkodzeń, w tym naciągnięć mięśni lub zerwania ścięgien. Dlatego tak ważna jest odpowiednia rozgrzewka przed treningiem oraz rozciąganie mięśni po zakończonej aktywności. [3]

Ból łydek - kiedy skonsultować się z lekarzem?

Ból łydek może być łagodny i tymczasowy, ale może także manifestować poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak schorzenia układu krążenia. Każdy przypadek bólu warto konsultować z lekarzem. Powodem do niepokoju powinny być również objawy towarzyszące bólowi oraz jeśli ból utrzymuje się przez dłuższy czas lub występuje regularnie. Na co zwracać uwagę?

Niepokój powinny wywołać:

• ból, który nie ustępuje pomimo stosowania domowych metod łagodzenia bólu,
• ból łydek, który znacząco utrudnia wykonywanie codziennych czynności lub ogranicza aktywność fizyczną.
• pojawienie się bólu po urazie, nawet jeśli początkowo wydawał się on niegroźny.
• ból towarzyszący innym objawom, takim jak obrzęk, zaczerwienienie, pieczenie, mrowienie lub uczucie drętwienia w łydkach.
• współwystępowanie innych chorób, takich jak cukrzyca, choroby serca, zaburzenia krążenia czy problemy neurologiczne.

Konsultacja z lekarzem pomoże w identyfikacji źródła i ustaleniu odpowiedniego leczenia lub dalszego postępowania, które może obejmować badania diagnostyczne, fizjoterapię, terapię farmakologiczną lub rehabilitację.

Domowe sposoby na ból łydek

Niezależnie od przyczyny bólu, dolegliwości możesz zniwelować, stosując kilka domowych sposobów, do których należą:

• ćwiczenia rozciągające, które poprawiają krążenie i zmniejszają napięcie mięśni,
• masaż, także przy użyciu olejków o działaniu miorelaksacyjnym, takich jak olejek z rozmarynu,
• ciepłe kąpiele i okłady, szczególnie w przypadku nadwyrężenia mięśni lub przemęczenia,
• zimne okłady, które sprawdzają przy urazach,
• unoszenie nóg powyżej poziomu serca przez kilka minut dziennie,
• utrzymanie odpowiedniego poziomu nawodnienia.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące bólu łydek:

1. Jak wygląda diagnostyka bólu łydek?

Diagnostyka bólu w obrębie łydek opiera się na badaniu podmiotowym, podczas którego specjalista uwzględnia kryteria, takie jak czas trwania choroby czy natężenie bólu. Kolejnym krokiem jest badanie przedmiotowe, polegające na oględzinach i badaniu palpacyjnym. Do prawidłowej diagnozy niezbędna jest prawidłowa ocena, czy przyczyną dolegliwości jest stan patologiczny ostry, krótkotrwały, czy też choroba przewlekła. W celu dokładniejszej diagnozy specjalista może zlecić wykonanie badań obrazowych, w tym USG żył i tętnic, aby wykluczyć lub potwierdzić choroby związane z układem krwionośnym. [3]

2. Jak przebiega leczenie bólu łydek?

W przypadku dolegliwości o łagodnym i umiarkowanym nasileniu lekarz może zalecić stosowanie miejscowych preparatów o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, takich jak spray Diky 4% lub środków miorelaksacyjnych. Stosowane są także doustne środki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Wśród innych sposobów zwalczania bólu znajdują się fizjoterapia i masaż – w tym ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie zabiegi łydek oraz poprawiające krążenie krwi. [3]

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Justin T. Binstead; Akul Munjal; Matthew Varacallo, Anatomy, Bony Pelvis and Lower Limb: Calf: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459362/[Dostęp online: 03.06.2024]
2. Szady J., Slawek J., Zespół niespokojnych nóg – epidemiologia, diagnostyka i terapia Pol. Przegl. Neurol 2006;2(4):193-202.: https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/10237 [Dostęp online: 03.06.2024]
3. Szczepański L., Pluta A., Bóle kości, mięśni i stawów – problemy diagnostyczne i lecznicze, 8/2002 vol. 5: https://www.termedia.pl/Bole-kosci-miesni-i-stawow-8211-problemy-diagnostyczne-i-lecznicze,8,891,1,0.html [Dostęp online: 03.06.2024]
4. Prof. dr hab. med. Dzieciuchowicz Ł., zakrzepica żył głębokich kończyn górnych i dolnych: https://dzieciuchowicz.pl/choroby-naczyn/zakrzepica-zyl-glebokich-konczyn-gornych-i-dolnych [Dostęp online: 03.06.2024]
5. Boboryk D., Choroby Układu Krążenia, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/286815,choroby-ukladu-krazenia [Dostęp online: 03.06.2024]